Teorija Knjizevnosti Ivo Tartalja Pdf 19 [NEW]
Definiše se kao deo nauke o književnosti koji služi kao spona između književnog dela i čitalaca. Ona ima za cilj da otkrije sva značenja i lepote koja su sadržana u konkretnim književnim delima kako bi olakšala čitaocima njihovo što potpunije razumevanje i uživanje u njima. Vršeći tu funkciju književna krtika istovremeno vrši i ocenjivanje književnog dela i priprema nove činjenice za dalja teorijska uopštavanja teorije književnosti i estetike. Književna krtika ne sme ocenjivati dela samo na osnovu onih znanja do kojih je već došla teorija književnosti, nego mora biti i osetljiva za sve one nove osobine koje književno delo ima u sebi. Ona ne sme biti dogmatična, već naučna i aktivistička.
teorija knjizevnosti ivo tartalja pdf 19
Velek i Voren su upoređivali književnu kritiku i istoriju književnosti. Oni smatraju da je razlika između njih u tome što književna kritika proučava književno delo u sinhroniji, a istorija književnosti u dijahroniji. Isto tako prave upoređivanje između književne krtike i teorije književnosti, pa kažu da se teorija književnosti bavi strukturama i karakteristikama književnog dela uopšte, za razliku od književne kritike koja proučava jedno književno delo. Najkraće rečeno, zadatak književne kritike je da procenjuje, vrednuje i tumači pojedinačna književna dela. Postoje različiti vidovi književne kritike. Ona se može pojaviti kao: esej, rasprava, studija, beleška, novinska kritika.
Književni metod je način na koji je nastalo neko delo, kao i način otkrivanja smisla i suštine toga dela. Prema tome metodologija je skup metoda ili postupaka koji se primenjuju tokom tumačenja književnog dela. Prema navedenom teorija književnosti razlikuje dva različita metoda:
Težnja da se u istoriji otkrije sistem navela je mislioce toga vremena da istorijski promenljive oblike pesništva podvedu pod neke šire pojmove koji bi postavili kategorije teorijskog mišljenja. Oni su problemu književnih vrsta pristupili na drugi način, razlike između vrsta određivali su ne samo na osnovu njihovih tematskih i stilskih obeležja, kao što je to činila tradicionalana poetika, već i na osnovu nekih fundamentalnih mogućnosti pesničkog stvaranja. Tako se razvila teorija književnih rodova čiji je cilj bio da identifikuje neke suštinske književne forme. Konstituisali su pojam roda koji je nadređen pojmu istorijski promenljive vrste jer je apsolutan na način na koji su, po tom uverenju, apsolutni muški i ženski rod (muški i ženski rod nisu apsolutne kategorije). Zasnovan je trijadni sistem književnih rodova, unutar kojeg se: lirika, epika i drama ne posmatraju kao odvojene vrste već kao tri korepondentne mogućnosti pesničke umetnosti, koje se mogu definisati samo u njihovom međusobnom upoređivanju. Razlike među njima utvrđene su na osnovu razlčitih kriterijuma:
Zbog njene kompleksnosti mnogi smatraju da se teorija drame mora i može posmatrati isključivo unutar teorije teatra. U tom slučaju autore bismo posmatrali samo iz perspektive teatrologije, to jest kao saradnike teatra. Međutim, sve dok su drame tekstovi mi ih možemo posmatrati i u njihovoj tekstualnosti, kao i druga književna dela, bez obzira na pozorišnu uslovljenost strukture teksta jer u krajnjoj liniji dramski tekst nije samo sastojak pozorišne predstave.